«Գեղեցիկ է Արևելքի գրականության մեջ այն, ինչը անցողիկ է»

Օրերս «Էդիթ Պրինտ» գրախանութում տեղի ունեցավ ԶՈՅԱ ՓԻՐԶԱԴԻ «Ինչպես բոլոր երեկոները» գրքի շնորհանդեսը: Զոյա Փիրզադը իրանական ժամանակակից արձակի ամենաընթերցվող հեղինակներից մեկն է: Նրա գրքերը մոտ 80-միլիոնանոց բնակչություն ունեցող Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում տպաքանակով զիջում են միայն Ղուրանին և Հաֆեզին: Նրա գործերը թարգմանվել են անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, իսպաներեն, իտալերեն, թուրքերեն և այլ լեզուներով:

«Էդիթ Պրինտ» հրատարակչության գլխավոր խմբագիր ԱՇՈՏ ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆԻ խոսքով` Արևելքի գրականությունը եսակենտրոն չէ, ինչպես Արևմուտքի գրականությունն է. «Ասում են՝ գեղեցիկ է Արևելքի գրականության մեջ այն, ինչը անցողիկ է, և այդ անցողիկին գեղեղեցկություն տալու վարպետությունը, անցողիկի անպաճույճ, համեստ, կարծես հենց իր նպատակին ծառայող գրականություն է Զոյա Փիրզադի գրականությունը: Պարզ պատմություններ անելիս գրողը երբեք չի սայթաքում, այդ անպաճուճությունն ուլունքների նման շարում է իրար կողքի` նախադասություն առ նախադասություն, և փոքրիկ նախադասությունները դարձնում է մի գեղեցիկ պատմություն»:
Աշոտ Գաբրիելյանի կարծիքով՝ սայթաքում չկա նաև Գևորգ Ասատրյանի թարգմանության մեջ. քանի որ, եթե թարգմանես` անպաճույճ խոսքին պաճուճանք տալով, կարող ես ամբողջ գործը փչացնել:
Գրքի թարգմանիչ ԳԵՎՈՐԳ ԱՍԱՏՐՅԱՆԸ հավելեց, որ Զոյա Փիրզադի գրականությունը արտաքուստ պարզ գրականություն է, այնքան պարզ, որ ոչ հմուտ մարդը, ով գրականության լավ մասնագետ կամ լավ ընթերցող չէ, շատ հեշտ կարող է շփոթել պարզունակության հետ. «Պարզունակության և պարզի սահմանը անդնդի եզրով անցնող սահման է: Այդ գրականությունը պահանջում է տաղանդ, աշխատանք, տառապանք: Երբ լրագրողն ինձ հարցրեց` ո՞վ է Զոյա Փիրզադը, ես ասացի, որ նա ինձ համար երիտասարդ ու համակրելի կին է, բայց շատ տաղանդավոր: Զոյա Փիրզադը հրաշալի գրականություն է ստեղծել, նրա անունը Իրանի սահմաններից վաղուց դուրս է եկել: Առաջիններից է, որ միջազգային բեմ է դուրս բերել ժամանակակից իրանական արձակը»:
Մեզ հետ զրույցում արձակագիրն ասաց, որ ժամանակակից թվայնացված իրականությանը, համացանցին վատ չի վերաբերվում, բայց մարդը բնությունից չպետք է հեռանա, հակառակ դեպքում կկորցնի ինքն իրեն: Նա հույս հայտնեց, որ հայ ընթերցողին կհետաքրքրի իր գրականությունը: Իրանական արձակի մասին ասաց, որ կանայք շատ են գրում, և դա լավ է, նշեց, սակայն, որ երկու բառով խոսել իրանական գրականության մասին չի կարող, այնքան ընդգրկուն է այդ գրականությունը: Ինչ վերաբերում է առաջիկա ծրագրերին, տեղեկացրեց, որ «Էդիթ Պրինտ» հրատարակչությունը տպագրության է պատրաստում իր «Զատկի նախօրեին», «Տտիպ խուրմա», «Լույսերը ես կհանգցնեմ», «Ընտելանում ենք» ստեղծագործությունները:
Առայժմ ապրում է Երևանում, ինչը, նրա խոսքով շատ հաճելի է»:
Հավելենք, որ Զոյա Փիրզադը հայերեն է թարգմանվել առաջին անգամ:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ